7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΥΓΕΙΑΣ
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας (7Απριλίου) είναι αφιερωμένη στην Κατάθλιψη. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η κατάθλιψη είναι η κύρια αιτία της κακής υγείας και αναπηρίας σε παγκόσμιο επίπεδο με πάνω από 300. 000.000 πάσχοντες και με μια αύξηση της νόσου που άγγιξε το 18% μεταξύ 2005 και 2015. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το 2016 από τους σχετικούς κωδικούς συνταγογράφησης ICD -10, 634.126 συμπολίτες μας πάσχουν από κατάθλιψη, οι δε παραχθείσες αντίστοιχες συνταγές ήταν 3.101.164.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας, παρουσιάζονται χρήσιμα στοιχεία από πρόσφατες επιστημονικές έρευνες στην χώρα μας.
1)Η πλευρά των Ασθενών: Εκτιμήσεις των Ελλήνων για τις υπηρεσίες υγείας.
Σημαντικές πτυχές του θέματος της υγείας, της πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και της ικανοποίησης από τις προσφερόμενες υπηρεσίες και τους επαγγελματίες υγείας εκφράζουν οι έλληνες πολίτες, μέσω των απαντήσεών τους σε τρεις αξιόπιστες πρόσφατες επιστημονικές έρευνες που παρουσιάστηκαν το τελευταίο διήμερο.Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι:
Εμπόδια στην πρόσβαση σε ιατρό αντιμετωπίζει το 24% των ερωτηθέντων, μολονότι η Ελλάδα καταγράφει τον υψηλότερο δείκτη ιατρών ανά κάτοικο. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στην καθυστέρηση του ιατρικού ραντεβού και στην αδυναμία πληρωμής της επίσκεψης σε μη συμβεβλημένο ιατρό. Το 48% των ερωτηθέντων θεωρεί ως απαραίτητη δομική μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας τη θέσπιση οικογενειακού γιατρού για όλους τους πολίτες, ενώ το 41,9% την εύρεση και άλλων πόρων χρηματοδότησης του συστήματος υγείας. Αγωνία εκφράζουν οι πολίτες για την πρόσβαση τους σε νέα καινοτόμα φάρμακα παρότι αυξήθηκαν οι ασθενείς που εμπιστεύονται απόλυτα τα γενόσημα. Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών θεωρεί ότι τα καινοτόμα φάρμακα είναι άκρως απαραίτητα για την αντιμετώπιση δύσκολων ασθενειών όπως η δική τους και εκφράζουν δυσαρέσκεια για το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής τους στην αγορά των φαρμάκων τους. Ικανοποίηση από την συμπεριφορά και τη αποτελεσματικότητα του έμψυχου δυναμικού του συστήματος υγείας ,από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό του ΠΕΔΥ καθώς κι από την συμπεριφορά του διοικητικού προσωπικού,εκφράζουν στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες ασθενείς, οι οποίοι όμως από την άλλη μεριά διαπιστώνουν σημαντικές ελλείψεις στις δομές τους του ΕΣΥ, οι οποίες δυσκολεύουν την καθημερινότητά τους.Την ίδια στιγμή, οι ασθενείς, διαπιστώνουν έλλειψη σεβασμού των δικαιωμάτων τους από την πλευρά του Υπουργείου Υγείας, αλλά και σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκαιρη είσοδο των νέων θεραπειών στη χώρα. (Περιμένουμε να δούμε στην πράξη πώς και πότε θα εφαρμοστει η Οδηγία για Λειτουργία Γραφείων Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών).Συμπερασματικά,οι πολίτες θεωρούν ότι το επίπεδο της παρεχόμενης περίθαλψης στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ότι δεν καλύπτονται επαρκώς από την Πολιτεία οι ανάγκες σε φάρμακα και ότι η μειωμένη πρόσβαση σε νέα καινοτόμα φάρμακα σημαίνει κίνδυνο για την υγεία τους.
Τα παραπάνω αποτελούν τα βασικά συμπεράσματα της on line Πανελλήνιας Ποσοτικής Έρευνας που έγινε με τη συμμετοχή 64 Ομοσπονδιών – Συλλόγων Ασθενών και δημοσιεύτηκαν προχτές, στο ιατρικό περιοδικό Health Daily
2)Η πλευρά των Γιατρών:Ιατρικά Λάθη
« Την τρίτη κυριότερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες ,αποτελούν τα ιατρικά λάθη μετά την καρδιοπάθεια και τον καρκίνο, στις δε αναπτυσσόμενες/φτωχές χώρες το πρόβλημα των θανατηφόρων ιατρικών λαθών είναι ακόμη χειρότερο”, επισημαίνεται στο Newsbeast.gr, ένα από τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά ελληνικά sites.Τα θανατηφόρα λάθη των γιατρών περιλαμβάνουν τη λανθασμένη διάγνωση ασθένειας, την χορήγηση φαρμάκων στα οποία ήταν αλλεργικοί οι ασθενείς, τους θανάτους από λοιμώξεις που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, τα σφάλματα στις χειρουργικές επεμβάσεις, το λάθος ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή κ.α. Μέχρι σήμερα, ελάχιστες χώρες διαθέτουν κάποιον αξιόπιστο μηχανισμό για να καταγράφει τους θανάτους από ιατρικά λάθη.Ο αριθμός των θανάτων ετησίως στα Νοσοκομεία βασίζεται σε στατιστική εκτίμηση ενώ στην πραγματικότητα είναι ακόμη περισσότεροι, καθώς δεν περιλαμβάνουν και τα ιατρικά λάθη εκτός νοσοκομείων.
Το ζητούμενο είναι να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και συστηματική καταγραφή στο ζήτημα των ιατρικών λαθών, ώστε να επικρατήσει μια άλλη κουλτούρα, που θα διευκολύνει τους γιατρούς να μαθαίνουν από τα λάθη τους. Προφανώς, δεν είναι ρεαλιστικό να εξαλειφθούν τα ανθρώπινα λάθη από την ιατρική.Μπορούν όμως να βελτιωθούν τα ιατρικά πρωτόκολλα, τα «δίχτυα» ασφαλείας και οι νοοτροπίες του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, έτσι ώστε να μειωθεί ο αριθμός των σφαλμάτων. Βασικό εμπόδιο για μεγαλύτερη διαφάνεια αποτελεί ο φόβος -όχι αβάσιμος- των γιατρών και των νοσοκομείων ότι, αν παραδεχθούν το μοιραίο λάθος τους, τότε θα συρθούν στα δικαστήρια από τους συγγενείς των θανόντων.Αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ελληνική ιατρική κοινότητα που είναι ιδιαίτερα δυσανεκτική στην συμμόρφωση με τα ιατρικά πρωτόκολλα, τις Προδιαγραφές, τις Οδηγίες και την αντικειμενική καταγραφή επιπλοκών ή λαθών. Όσο,όμως, η ερώτηση είναι “ποιός” το έκανε αντί “γιατί” έγινε το ιατρικό λάθος, δύσκολα θα εγκακταληφθεί η τακτική απόκρυψή του υπέρ της αναζήτησης και αναγνώρισης του επισφαλούς κρίκου στην αλυσίδα του λάθους, ώστε αυτός να ενισχυθεί με στόχο την μελλοντική αποφυγή του λάθους. Εξάλλου, η συχνή μετεκπαίδευση των γιατρών ,ιδιαίτερα των μεγαλύτερων σε ηλικία, στα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, αυξάνει το βαθμό ασφάλειας των ιατρικών πράξεων. Η μεγάλη εμπειρία από μόνη της δεν αντικαθιστα την επιστημονική γνώση των νεότερων δεδομένων.Η ιατρική δεν είναι μόνο τέχνη, είναι πρωτίστως επιστήμη.Κατά την γνώμη μου οι δικαιολογίες που επικαλούνται την οικονομική κρίση, την ανοχή του κράτους, την απουσία επανελέγχων ικανοτήτων, την έλλειψη χρόνου κλπ είναι εύκολες προφάσεις. Ο Βεν. Φραγκλίνος είχε πει: Οποιος είναι καλός στις δικαιολογίες, σπανίως είναι καλός σε κάτι άλλο!
Kαλό Πάσχα και Καλή Ανά(σ)ταση σε ό,τι πάει να νεκρωθεί μέσα μας και γύρω μας.. .
Ελλη Καρανίκα
Συντονίστρια Δ/ντρια ΕΣΥ
Αναισθ/κου τμημ.&Ιατρείου Πόνου
Εις πολλά έτη νεότατε Δέσποτα(1980)